Jak dogadać się z innym? Ujmując najprościej – mówić jego językiem, słyszeć ten język, ale też potrafić sformułować własne komunikaty, żeby wyrazić swoje preferencje.
Mówić tym samym językiem – czyli jakim?
Oczywiście nie chodzi o język w ujęciu dosłownym – poprosiłem kiedyś o pomoc znajomego informatyka i choć obaj mówiliśmy po polsku, nie zrozumiałem z jego porady absolutnie nic poza spójnikami. Musiałem powiedzieć „poczekaj, cofnijmy się do początku – wytłumacz mi to jeszcze raz bez wszystkich specjalistycznych wyrażeń”. Pomarudził, ale wytłumaczył, rzeczywiście pomógł mi w rozwiązaniu problemu.
Żeby zrozumieć innego, trzeba przyjąć podstawowe założenie – drugi człowiek może mieć (i zazwyczaj ma) inne od naszych preferencje, inne postrzeganie świata, odmienną osobowość, różne style myślenia i działania. Można rzec – banał, przecież to oczywiste, że nie jesteśmy tacy sami. A jednak życie na każdym kroku pokazuje nam przykłady rozczarowań i frustracji wynikających właśnie z tego, że nie umiemy porzucić choć na moment własnych preferencji i projektujemy je na innych.
Ojciec-inżynier, zawiedziony, bo dziecko „nie spełnia jego oczekiwań”. Bo nie ma zdolności syntetyczno-analitycznych i nie chce kończyć politechniki, za to fascynuje je taniec. I gdyby pozwolić mu realizować się w tańcu, a nie przymuszać do ślęczenia nad równaniami, osiągnęłoby być może sukces, a na pewno byłoby szczęśliwsze.
Szef, który jest rozczarowany postawą podwładnych, bo nie pracują dokładnie tak, jak on – bo jego napędza ambicja, a ich motywują zupełnie inne rzeczy. Gdyby dostrzegł te motywacje i pozwolił ludziom pracować w ich własnym stylu, miałby zapewne świetny, zaangażowany zespół.
Usłyszeć i zrozumieć
Jeżeli chcesz dogadać się z innym, musisz zrozumieć, co on ma w głowie – bo może być tak, że choć używacie tych samych słów, dla niego mają one inne znaczenie. A więc nie tylko musisz uważnie słuchać, ale też rozumieć, co kryje się za komunikatem drugiej strony. W codziennej komunikacji te umiejętności są oczywiście przydatne, ale naprawdę bezcenne stają się w sytuacji spornej, kiedy do głosu dochodzą emocje. Nie tylko na poziomie biznesowym – wie to każdy, kto negocjował z nastolatkiem kwestie wynoszenia śmieci.
Psychologia pomaga – o typach osobowości
W zrozumieniu innego pomocna jest oczywiście psychologia. Istnieją konkretne narzędzia, ułatwiające komunikację między ludźmi reprezentującymi różne typy osobowości – najstarsza, ale wciąż popularna i często stosowana typologia wywodzi się z teorii Hipokratesa.
Hipokrates wyróżniał cztery typy osobowości: sangwinik (pogodny, optymistyczny, pełen energii), choleryk (ambitny, wytrwały, impulsywny), melancholik (wrażliwy, twórczy, raczej introwertyczny) i flegmatyk (spokojny, zrównoważony, działający bez pospiechu). Oczywiście te cechy w różnym stopniu posiada każdy z nas, ale jeden z nich zawsze dominuje.
W naszej firmie stosujemy test FRIS, który wyróżnia się tym, że jest badaniem psychometrycznym opartym na preferencjach Polaków i do Polaków skierowanym – to ważne, bo testy powstałe w obszarze kultury anglosaskiej nie zawsze dają dokładne wyniki.
Sprawdź: Badanie FRIS
Najpierw zrozumieć siebie
Żeby zrozumieć innych, trzeba też zrozumieć siebie – czyli mieć adekwatne poczucie własnej wartości. Jestem, kim jestem, nie muszę być lepszą wersją rodziców czy kopią szefa. Mam cechy, które warto rozwijać, mam obszary, wymagające pewnej pracy, są rzeczy, których nie chcę zmieniać, bo to one mnie określają; tak jak wzrost czy kolor oczu.
W tym także pomagają badania psychometryczne – pozwalają spojrzeć na siebie i na innych w nowy, mądry sposób. Także w najdrobniejszych sprawach, które jednak mocno wpływają na jakość życia – na przykład, kiedy w związku jedna osoba ma większą potrzebę bliskości, ale do tej pory nie zdawała sobie z tego sprawy albo nie potrafiła tej potrzeby zakomunikować. A w zespole, w którym wiele osób o różnych typach osobowości musi ze sobą współpracować, jest to po prostu kluczowe.
Dogadanie się z drugim człowiekiem zaczyna się od uważnego słuchania i zrozumienia, że „inny” oznacza po prostu „inaczej myślący”. Im lepiej znamy siebie i swoje preferencje, tym skuteczniej potrafimy komunikować się z innymi – także tymi zupełnie odmiennymi od nas. Psychologia i narzędzia takie jak FRIS mogą pomóc nam porozumieć się nie tylko w pracy, ale i w codziennych relacjach.
